1. mart – Međunarodni dan svinja

Danas je međunarodni dan svinja! Ovaj dan smo posvetili domaćim svinjama, kod nas, vrlo poznatim i cijenjenim životinjama. Zašto su svinje postale jedne od najvažnijih životinja za čovječanstvo i koju ulogu imaju, saznaćemo u dalјem tekstu.

Prije svega da saznamo nešto o njima.

Svinje (lat. Sus) su rod životinja iz porodice svinja (Suidae). Obuhvataju 10 savremenih vrsta, kao i jednu domestifikovanu podvrstu, domaću svinju (Sus scrofa domesticus) i njene pretke. Srodna stvorenja izvan roda su pekari, babirusa i bradavičasta svinja. U ishrani su svaštojedi, jedu čak i posmrtne ostatke životinja, uočeno je da jedu i mrtve insekte, crve, pilјevinu, smeće, pa i ostatke drugih svinja. Takođe jedu i pacove, miševe i manje glodare. Na slobodi, odnosno u divlјini, uglavnom pasu, jedu korenje, travu, voće, cveće i povrće. U zatočeništvu, svinje ponekad pojedu i sopstvene mlade, obično kad su ozbilјno frustrirane i pod stresom. Očnjaci im rastu tokom čitavog života, pa često trlјaju gornje zube od donje, da bi ih trošili. Sa oko milijardu jedinki u svakom trenutku, domaća svinja je među najzastuplјenijim velikim sisarima na svetu.

Svakog prvog marta u svijetu se obilježava dan svinja. Ovaj dan je nastao kao ideja dve sestre još 1972. godine u Sjevernoj Karolini (SAD). One su prepoznale značaj svinja u svakodnevnom životu i da te plemenite životinje zaslužuju svoj dan. Tokom ovog dana održavaju se razni događaji i akcije po zoološkim vrtovima, školama, a i održavaju se razni sportski događaji u gradovima i selima širom planete. Organizuju se festivali i vašari gdje se mogu vidjeti razne vrste svinja, pa čak i igranje i maženje sa prasićima, ili akcije udomlјavanja istih. Mnogi restorani na ovaj dan posebno služe razne specijalitete od svinjetine, kako bi proslavili njihovo postojanje i korist.

Pored toga što se namjenski uzgajaju za prehrambene svrhe, svinje su biološki slične lјudima, iz tog razloga se često koriste u medicinskim istraživanjima. Ljudska koža je veoma slična svinjskoj koži, pa se svinjska koža koristi u mnogim kliničkim studijama. Genetski napredak u zdravstvu lјudi pružio je put domaćim svinjama da postanu kandidati za ksenotransplantaciju za lјude.

One su veoma društvene životinje, i možda rijetko poznate po svojoj inteligenciji. Mnogi naučnici smatraju da je nivo inteligencije svinje jednak sa nivoom inteligencije djeteta od tri godine. To pokazuje da su dosta pametnije od drugih domaćih životinja pa čak i od nekih primata. Nažalost, i same obolјevaju od raznih bolesti prouzrokovanih virusima, bakterijama ili glјivicama. Posebno za čovjeka predstavlјa opanost ako je svinja zaražena trihinelom. Svinja se zarazi trihinelom obično jedući uginule životinje koje su zaražene, a do čovjeka dolazi unosom zaraženog i termički neobrađenog mesa, izazivajući trihinelozu.

Takođe, svinje odnosno svinjarstvo, dosta utiče na kvalitet životne sredine. Zbog velikih farmi za intezivan uzgoj svinja, nastaje problem životinjskog otpada i otpadnih voda. Sama pretjerana konzumacija mesa i potreba za mesnim proizvodima uvećava ovaj problem.

Zanimlјivosti:

Zastuplјene vrste domaćih svinja koje se gaje u Srbiji su: veliki jokšir, landras, pietren, durok, šumadinka, šiška, moravka, resavka i mangulica.

Imaju izuzetno osetlјivo čulo mirisa. Zbog toga su se svinje u prošlosti često koristile za pronalaženje tartufa, a i danas se za to koriste u nekim evropskim zemlјama.

Nemajući znojne žlijezde, one se leti kad su velike vrućine rashlađuju valјajući se u vodi ili blatu. To im pomaže i protiv opekotina, kao i protiv muva i drugih parazita.

Ljudi širom svijeta ih uzimaju za kućne lјubimce.

Pošto su inteligentne, sklone su učenju raznih trikova.

Svinje su bile proslavlјane po karnevalima u Evropi.

Na Bahamima postoji svinjska plaža, gde su nastanjene svinje koje se slobodno kupaju zajedno sa turistima.

Prve svinje su domestifikovane još prije 5 do 7 hilјada godina.

Proslavile su se i na filmskom platnu u poznatoj komediji „ Bejb“.

Svakodnevno srećemo svinje u nekom obliku, bilo kao kasice-prasice, kao hranu, kao plišanu igračku ili kao lik iz crtaća. Dan svinja nam upravo omogućava da naučimo više o njima i da skrene pažnju da one nisu tu samo kao hrana.