Ta vremena “socijalističkog mraka” kad smo “umirali od gladi” u “tamnici naroda”

Ah ta vremena “socijalističkog mraka” kad smo “umirali od gladi” u “tamnici naroda”. Vještina je bila ovo sjeb*ti! Dakle, šta smo imali u SFRJ?

1. “Levi Srauss” je proizvodio Varteks iz Varaždina

2. “Lee Cooper“ – Beko

3. “Wrangler” se proizvodio u Makedoniji

4. Patike “Puma” u Borovu

5. “Adidas” – Planika (Slovenija), …”Nike” nije ni postojao, pojavio se tek krajem sedamdesetih

6. “Boss” se radio u Diorku, Kragujevac

7. “Javor” iz Ivanjice proizvodio 20.000 košulja mjesečno za izvoz

8. “22.decembar” proizvodio uniforme za vojsku i miliciju

9. “Elan” proizvodio skije na kojima je vozio svjetski prvak Stenmark

10.”Tomi” majoneza, PEZ i Wrigley, današnji Orbit dolazili su iz Kolinske u Sloveniji

11. “Podravka” iz Koprivnice sa Vegetom pokrivala 20% svjetskog tržišta začina, a njihov goveđi gulaš bio je i u prehrani nekih stranih armija

12. Naša, ”roland” klasa maline bila je najskuplja na tržištu, a mi smo bili najveći izvoznici

13. ”Zastava” je proizvodila cca 200.000 automobila godišnje koji su bili 90% od domaćih kooperanata. Danas Zastava proizvodi s ”Fiatom” model Fiat 600L, ali je omjer ugrađenih dijelova obrnut – 90% je iz uvoza

14. Sarajevski TAS proizvodio je godišnje 40.000 Wolksvagena (Golf).

15. IMV Novo Mesto izbacivalo je godišnje 30.000 Renaulta, danas proizvodi isključivo tvingo model.

16. Cimos je proizvodio Citroena.

17. U Prištini se proizvodio Pegueot.

18. IDA iz Kikinde proizvodila je godišnje 10.000 Opela … u njenoj ljevaonici radili su se blokovi za Mercedes, BMW…

19. FAP iz Priboja i TAM iz Maribora proizvodili su teške kamione i šlepere, a kragujevačka Zastava lake transportere..

20. “Ikarbus” je proizvodio autobuse, a TAM mini buseve.

26. Priština je proizvodila amortizere za Zastavu, Fiat i Opel.

27. Beogradski „21.maj“ (sada ugašen) proizvodio je motore.

29. Jugoplastika iz Splita 40% svoje proizvodnje izvozila je na Evropsko tržište.

31. “Prvomajska” Zagreb proizvodila je strugove, bušilice i opremala čitave pogone po svetu.

32. IMT je izvezao 20.000 traktora u Egipat.

33. Brodogradilišta u Hrvatskoj, Uljanik u Puli i 3. maj u Rijeci, bila su na svjetskom nivou i proizvodila su za strane naručioce najveće prekookeanske brodove, ali su s njihovih navoza sišli i svi brodovi Jadrolinije.

34. “Uljanik” – generatore za te brodove

35. Fabrike “Obod”, “Cer”, “Gorenje”, “Iskra”, “Rudi Čajavec”, proizvodile su elektro uređaje, televizore, radio aparate, gramofone, kasetofone i bijelu tehniku, a “Borac”- Beograd čak i aparate za espreso.

36. Iskra u Sloveniji i Digitron u Istri (u Bujama), još krajem sedamdesetih počeli su sklapati računare.

37. EI Niš bio jedan od najboljih svjetskih proizvođača lampi za radio i TV prijemnike (ugrađivao ih je i Philips), a proizvodnju TV prijemnika u boji počeo je prije Sony-a.

38. “Insa” iz Zemuna proizvodila je satove.

39. Radile su 3 fabrike telefona. Jedan model iz ”Iskre” proglašen je najboljim na svijetu i izložen je u Njujorškom Muzeju suvremene umjetnosti.

40. Postojale su 2 fabrike sijalica – “Tesla” Pančevo i “TIZ” Zagreb, sada nema ni jedne.

41. Radile su 3 fabrike šibica, od kojih je ona u Rijeci proizvodila čak i parafinske šibice – sve za izvoz, danas nema ni jedne.

42. “Jugodent” iz Vojvodine proizvodio je i izvozio u Afriku i Indiju zubarske stolice

43. “Soko”, Mostar proizvodio je u Jugoslaviji projektovane borbene avione (Galeb, Jastreb, Orao, G 4) i helikopter Gazelu (po francuskoj licenci).

44. Zastavin pištolj koristila je američka policija, a lovačka puška bila je najprodavaniji model puške u SAD.

45. Tenkovi (po sovjetkoj licenci) su u potpunosti proizvođeni kooperacijom fabrika u Slavonskom Brodu, Kruševcu, Beogradu… samo Kuvajt kupio je više od 1.000 tenkova. Teleoptik je proizvodio žiroskope za cijeli svijet.

47. Pored JAT-a postojao je još jedan avioprijevoznik – “Inex Adria” koji je u floti imao 9 Boinga, kupljenih u kompenzaciji za prašku šunku “Crvene Zvezde” iz Kragujevca i rezni alat FRA iz Čačka

48. Farmaceutska industrija snabdijevala je 30% tržišta SSSR, gotovo pola Afrike i Indije …”Lek”, “Krka”, “Pliva”, “Galenika”, “Zdravlje”, “Alkaloid”.

49. Velik broj impozantnih građevinskih objekata širom svijeta projektovali su i izvodili “Energoprojekt” i bosanski “Energoinvest” – od Asuanske brane, mostova po Africi i čitavih naselja u SSSR, preko bolnica u Libiji, pa do Paname, Zimbabvea…

50. “Šipad” Sarajevo opremao je namještajem sve hotele, bolnice i i druge objekte u svijetu, a bilo ih je na stotine.

51. “Slovenjiales”, “Lesnina” i “Meblo” gotovo cijelu proizvodnju izvozili su na zapadno tržište, zahvaljujući kvaliteti i dizajnu.

52. “Jelovica” i “Šipad” izvozili su stolariju u Austriju i Italiju

53. Imali smo željezare u Skopju, Smederevu, Sisku, Zenici i Sloveniji, aluminijumske kombinate u Titogradu i Skoplju, fabriku pocinčanog lima na Kosovu.

54. Sevojno je dobilo prvu liniju za plastifikaciju lima u Evropi

56. Litostroj je proizvodio turbine koje su bile ugrađivane u sve velike hidrocentrale svijeta.

By Štefica Galić