“Raskrikavanje”, partnerska stranica iz Srbije, nedavno se pozabavilo pričom o navodnom izvještaju CNN-a o tome da su mladi matematičari iz Srbije “najpametniji na svijetu”. Priču je objavio niz medija iz Srbije, a isti tekst je objavljen i u nekoliko bosanskohercegovačkih medija.
Bosanskohercegovački portali kao izvore su navodili razne medije iz Srbije. Međutim kako je “Raskrikavanje” utvrdilo, priča se prvi put pojavila na portalu “Dnevni žurnal” još prošle godine.
U članku se govori kako je na CNN-u emitovan ekskluzivan prilog u kojemu je rečeno da su srpska djeca najpametnija na svijetu i da je matematičar Loren sproveo analizu koja pokazuje da „Srbija predstavlja vrhunac obrazovanja jer je procenat uspeha na svetskim takmičenjima ogroman”
Američka televizija CNN u internacionalnom izdanju, jutros je u lokalnom srpskom vremenu (08:30) objavila ekskluzivan prilog o uspesima srpskih matematičara uz naglasak da imamo najpametniju omladinu sveta.
20. marta i “Informer” je izvještavao o ovoj priči, te je istu proširio dodatnim izjavama:
Mala zemlja, a puna naučnika: Amerikanci odali priznanje našim đacima
CNN: Srpska deca su najpametnija na svetu
Američki matematičar Dejvid Loren u prilogu CNN-a rekao da su đaci iz Srbije, naročito mladi matematičari, toliko pametni da dominiraju na svim takmičenjima
Na “Informerovoj” ilustraciji nije nikakav matematičar, već CNN-ov novinar Jake Tapper. U pitanju je screenshot emisije emitovane na CNN-u u januaru 2013. godine.
Pretragom portala CNN za ime David Loren nismo pronašli da je iko sa tim imenom nije ikada gostovao na CNN-u. Google pretraga nam je dala neke rezulate za ime Davida Lorena i frazu “matematičar”, međutim ponovo nismo pronašli dokaz gostovanja na CNN-u. Postoji nekoliko osoba koje u svom imenu sadrže i “David Loren”, ali sadrže dodatno i srednje ime, te ne možemo sa sigurnošću potvrditi ni da postoji “matematičar David Loren” koji se pominje u člancima, niti o kojoj se osobi zapravo radi.
Kolegica iz “Raskrikavanja” kontaktirala je i Matematičku Gimnaziju u Beogradu, čiji direktor je bio sagovornik “Informera”:
Ovu vest je pre godinu dana na svom sajtu prenela i Matematička gimnazija u Beogradu, čiji učenici zaista nižu brojne medalje na raznim svetskim takmičenjima. Direktor Srđan Ognjanović kaže da su taj tekst preuzeli odnekud sa Interneta, ali nije mogao da precizira odakle, jer je, kaže, to bilo prilično davno. On je bio jedan od sagovornika i Informeru za tekst od utorka, a kako kaže, ne zna zašto je Informer „tek sada posle godinu dana primetio tu vest”. On dodaje da u tekstu ima još nekih materijalnih grešaka za koje veruje da su se novinarki Informera nenamerno potkrale.
„Rekao sam novinarki da na dvadesetak vodećih svetskih univerziteta ima desetak naših bivših učenika koji su profesori. Ona je napisala da ih je dvadeset. Takođe, rekao sam između ostalog da na našim srednjoškolskim takmičenjima učestvuje oko 1.000 učenika, a na kineskim dva miliona. Novinarka je napisala da mi imamo hiljadu genijalaca. Međutim, ne znači da je svako ko izađe na takmičenje genijalac”, navodi Ognjanović.
Nakon što je agencija “FoNet” objavila ovu vijest, od nje su je preuzeli brojni mediji. Novinarka koja je pisala tekst priznala je grešku u razgovoru za “Raskrikavanje”:
“FoNet je bio u nizu prevarenih. Nisam preuzela to sa Informera ili Sputnika, preuzeli smo sa drugih sajtova, net.hr, vijesti.in.rs, nezavisne.com, a takođe sam i u takozvanom telegraf.co.uk videla tekst na engleskom. Nisam znala da je i to podvala. Previd je što nisam videla srpski izvor”, kaže ona.
“Telegraph.co.uk” domena je Britanskog Telegrafa. Međutim, domena engleske verzije srbijanskog Telegrafa izgleda jako slično, sa samo jednim slovom razlike: “Telegraf.co.uk”. Na engleskoj verziji srbijanskog Telegrafa, vijest je također objavljena 20. marta.
Prije objavljivanja analize, kontaktirali smo sve domaće portale koji su prenijeli ovu vijest. Prvi odgovor stigao je od portala “Frontal” koji je rekao da će članak biti obrisan. Svi ostali portali koji su odgovorili na upit, smatraju da u objavi vijesti nema ničeg spornog, jer su je prenijeli iz drugog izvora, što je uradio veliki broj medija.
I na ovom primjeru vidimo da se neprovjeravanje informacija koje se prenose sa portala na portal, sa ili bez navođenje izvora, uglavnom ne vidi kao problematično. Ono, ipak, ne oslobađa medij od odgovornosti za tačnost i preciznost informacija koje odluči prenijeti.
Sve članke u ovoj analizi ocjenjujemo kao prenošenje lažne vijesti.
Izvor: Raskrinkavanje.ba Autor: Emir Zulejhić, Objavljeno: 27. 03. 2018.
Ostavi komentar