Ex-Yu bendovi koji i danas dobro zvuče

Ex-Yu bendovi u mnogima primarno budi sjećanja na Idole, Azru, Haustor, Pankrte, Električni orgazam i druge. Dok se jugoslovenski novi talas najviše vrtio oko rocka, art rocka, punk rocka, post punka i sličnih žanrova, novi vtalas u svijetu obuhvatao je, uz mnoge druge žanrove i žanrovske sataraše, i synth-pop te electropop. U spomenutim žanrovima, relevantni akteri bili su Duran Duran, Spandau Ballet, Culture Club, A Flock of Seagulls, Visage, Human League, Heaven 17, Tears For Fears, Soft Cell, Eurythmics, Depeche Mode, Yazoo i New Order. Synth-pop i electropop bujali su pretežno na britanskoj sceni, dok synth-pop i drugi novotalasni britanski bendovi nisu postali popularni u SAD-u početkom osamdesetih, najprije zahvaljujući MTV-u. Taj se proboj i fenomen naziva “Druga britanska invazija” (“Prva britanska invazija” veže se uz šezdesete i proboj Beatlesa, Rolling Stonesa i drugih na američkom tržištu).

Neko ko ne zna baš puno o našim prostorima, možda bi pomislio da kod nas početkom osamdesetih nije bilo ni jogurta, ni sintisajzera pa da u nas nije bilo ni synth-popa, ni electropopa. Međutim, “u regionu” je bilo dosta dobrih bendova na tom polju. U nastavku donosimo 10 ex-Yu bendova, od kojih su neki poznatiji, a za neke možda niste ni čuli. Neki od njih nisu dugo potrajali, neki nisu ni LP izbacili nikada, ali su svakako vrijedni pomena. Kul su bendovi, daj im priliku.

VIDEOSEX

Jeste ikada čuli pjesmu “Detektivska priča”? Ako niste, trebali bi, jer je to najpoznatija pjesma slovenačkog synth-pop benda Videosex koji je bio jedan od najposebnijih sastava u bivšoj Jugoslaviji. Bend je osnovan 1983., a glavna pokretačka snaga benda bili su, tada maloljetni, pjevačica Anja Rupel i bubnjar Iztok Turk. Muzičkim stilom pratili su trendove britanske synth-pop scene, a pritom bili originalni, dok su tekstovima iznosili tabu teme i bili provokativni. Npr. pjesma “Moja mama” zvuči kao dječja synth-pop pjesmica, a zapravo govori o mami koja je počinila samoubistvo odmah nakon porođaja. Malo prije spomenuta “Detektivska priča” govorio o ženi, koja je serijski ubica i čije su mete lijepi muškarčići.

Denis & Denis

Denis & Denis bili su jedan od najpoznatijih bendova u bivšoj Jugoslaviji, a popularnost koncertima pokušavaju održavati i danas. Bend su 1982. osnovali Davor Tolja i Marina Perazić, a pjesme “Program tvog kompjutera”, “Ja sam lažljiva”, “Soba 23” te druge i danas su dio radijskog etera. “Drago mi je da se naše pjesme mogu puštati danas na radiju, zajedno s pjesmama novije produkcije. Naravno, čuje se da je to snimljeno prije 35 godina, ali se bez problema uklopi u današnji zvuk”, rekao je Davor. Denis & Denis raspali su se 1987. zbog svađe između Marine i Davora, a do pomirenja i ponovnog okupljanja došlo je 2012. godine. Bend koji je uživao najveću popularnost od svih navedenih na listi.

Laki pingvini

Beogradski bend koji je u počecima bio dio “novog talasa”, a zatim se primio synth-pop đira. Laki pingvini okupili su se 1979., a tri godine kasnije su na svom prvom EP-u izbacili pjesme po kojima su najpoznatiji: “Šizika”, “Djevojka iz svemira” i “Možda, možda”. Pingvini su se nekoliko puta rastajali i sastajali, a njihov najbitniji reunion bio je onaj 2006. godine, kada su nastupili kao predgrupa Duran Duranu u Beogradu. I nakon malo više od četrdeset godina, ime njihovog benda i dalje je enigma. Jedna od teorija je da su odabrali pingvine jer su “pingvinke” promiskuitetne.

Bastion

Danas međunarodno poznat Kiril Džajkovski muzičku karijeru započeo je s Milčom Mančevskim u Bastionu, jednom od prvih elektronskih bendova u bivšoj Jugi. Ovaj electro/synth-pop/electro pop trio činili su Kiril, Milčo i pjevačica Ana Kostovska, a bend je osnovan 1983. u Skoplju. Jedini album koji su izbacili je album “Bastion” iz 1984. godine Kao što znamo, Kiril je danas solo muzičar, DJ i producent, a Milčo je filmski reditelj, za čiji je film “Dust” Kiril napravio muziku.

Romantične boje

Romantične boje bili su synth-pop bend iz Niša. Prvo su bili punk bend Elektromagnetno Zavarivanje Kostiju (simpatičan naziv, zar ne?), no sve se promijenilo kada je gitarista benda Zoran Cvetković Cvele kupio Casio sintisajzer, tada su osnovali synth-pop bend. Njihov zvuk baca na rani Kraftwerk i Human League. Jedini album koji su izbacili je album “Romantične boje” 1986. godine.

Oskarova fobija

Dejan Novčić na sintisajzeru i Maja Antonijević činili su duo Oskarova fobija, a bend su osnovali u Beogradu 1983. godine. Prije ovog projekta, Dejan je bio u novovalnom bendu Klinička smrt, a najpoznatija pjesma im je “Beli Dekolte”. Oskarova fobija mogla bi se nazvati balkanskom inačicom Yazooa.

Max & Intro

Duo Max & Intro osnovali su Mišo Mihajlović i Intro Johnnie. Oni su 1985. izbacili single “Ostavi sve/Beogradska djevojka”, nakon čega je Mišo nastavio s muzikom pod imenom Max Vincent. Zvukom su bili drugačiji od prethodno navedenih bendova jer su više naginjali ka elektronskoj muzici. Max Vincent smatra se jednim od pionira elektronske muzike te jednim od najvećih inovatora u “sampleiranju” na području Jugoslavije.

Kozmetika

Kozmetika je nastala preobrazbom benda Dijamantski Psi. Naime, slikar Vladimir Jovanović, inspirisan albumom “Diamond Dogs” Dejvida Bouvija, osnovao je bend Dijamantski psi. S njim su u bendu bili i režiserj Marko Pešić, muzički urednik magazina Studio B Slobodan Konjović te vlasnik prvog beogradskog diska u Ateljeu 212 Saša Nikolić. Bend nije imao neki rok trajanja, jer su ubrzo bili uhvaćeni zbog posjedovanja marihuane. Nakon što su izašli iz zatvora, osnovali su Kozmetiku. Do imena benda došlu su kombinacijom riječi Kozmička Etika. Njihov nastup 6.4.1977. u Studentskom Kulturnom Centru u Beogradu neki smatraju početkom novog talasa u Srbiji. Jedini album koji su izbacili je album “Kozmetika” 1983. godine.

D`Boys

Još jedan synth-pop duo, koji je nastao 1982., a djelovao do 1985. godine. Duo su činili Predrag Jovanović, umjetničkog imena Peđa D’Boy, te Miško Mihajlovski. Peđino muzičko putovanje prije D’Boysa bilo je poprilično šaroliko. Naime, bio je pjevač u bendu Lutalice, nastupao je po francuskim kafićima, jedno vrijeme je proveo u Indiji, gdje je na plažama Goe nastupao s jazz i rock muzičarima iz svih krajeva svijeta, te je bio pjevač u njemačkom progresivnom bendu Jane. D’Boys su u tri godine djelovanja izbacili singl “Mi smo D’Boys”/”Crne oči, plava ljubav”, albume “Ajd’ se zezamo” i “Muvanje”. Fun fact, na prvom albumu, back vokal bila im je “Pipi djevojka” Ana Sasso.

Data

Beogradski sastav Data iza sebe imaju samo singlicu “Neka ti se dese prave stvari”/”Ne zovi to ljubavlju”. Ipak, jedan su od prvih jugoslavenskih bendova koji je koristio kompjuter u stvaranju muzike. Na slici singlice nalazi se Commodore 64, jedan od najpoznatijih 8-bitnih računara iz osamdesetih, računar koje je kod nas dobio nadimak “debeljko”.

Muzika HR