Trebinjac Luka Ćelović, napornim radom, stekao je ogromno bogatstvo koje je ostavio Beogradu, a prije svega Beogradskom univerzitetu.
Najveći dobrotvor Beogradskog univerziteta Luka Ćelović preminuo je 27. jula prije više od 90 godina. Po onome što je učinio samo za današnje studente, zaslužio je da se njegovo ime pominje više puta dnevno. Zašto? U Beograd je došao bez igdje ičega, a ostavio mu je mnogo.
Ovaj rođeni Trebinjac bio je veletrgovac, rentijer, početkom dvadesetog vijeka jedan od najbogatijih ljudi u Srbiji, vodeći finansijer i jedna od najuticajnijih ličnosti među Srbima porijeklom iz Hercegovine, predsjednik Beogradske Zadruge, nacionalni radnik i veliki srpski prosvetni dobrotvor.
U svijet je krenuo iz sela Pridvorci kod Trebinja, u kojem je i rođen. Još prije završene osnovne škole otac ga je poslao kod svog prijatelja Jovana Pištalića u Banjaluku da tamo izuči trgovinu. Zatim je prešao u Brčko, kod strica, gdje je išao u školu i radio kao šegrt u stričevoj magazi. Zanat je pekao i u Beogradu, da bi poslije rata s turcima, otvorio svoju samostalnu radnju Ćelović 1880. godine u lokalu na početku ulice Кraljevića Marka. Trgovao je žitom, šljivama i svim vrstama hrane, a kasnije se bavio i liferacijom ovsa za vojsku i hljeba za opštinske stražare.
Napornim radom, Ćelović, o kojem se malo zna, stekao je ogromno bogatstvo.
Poslije Prvog svjetskog rata kupio je i zemljište između ulica Кarađorđeve, Zagrebačke i Bosanske i tu sazidao niz četverospratnica. Dao je značajan doprinos estetskom uređenju Beograda, jer je dio Savamale uredio po uzoru na velike evropske gradove.
Ipak, uprkos bogatstvu ostao je doživotno skroman. O tome svjedoči i njegova pokretna imovina. Poslije njegove smrti, naime, u njegovom pokućstvu nije pronađen nijedan zlatan sat, lanac ili prsten. Od pokretne imovine popisana su tri otomana, zavjese, dva tepiha, trpezarijski sto i šest stolica, dva kredenca, dva kreveta – mesingani i gvozdeni sa slamanjačama, obično vuneno ćebe i drveni kofer.
Ali, ova gromada od čovjeka u svakom smislu, iza sebe je ostavila ogromnu nepokretnu imovinu.
Nije se ženio pa je imovinu ostavio Beogradskom univerzitetu, zbog čega se i danas smatra njegovim najvećim dobrotvorom.
Poslije njegove smrti, 15. avgusta 1929. godine pronađen je njegov prvi testament iz 1911. kojim je svoju imovinu ostavio univerzitetu, kao i Osnovno pismo o osnivanju zadužbine Luke Ćelovića – Trebinjca od 23. decembra 1925. godine.
Zadužbini je predao svoje imanje u Javorskoj ulici 7 i 9, a ostalo imanje se priključilo fondu zadužbine poslije njegove smrti. Osim placa i kuće u Javorskoj ulici, zadužbinu Luke Ćelovića činili su i dvospratna kuća u Ulici Кraljevića Marka 1 sa četiri stana i četiri dućana u parteru, palata na uglu Кarađorđeve 65 i Zagrebačke ulice broj 1 sa 24 stana sa tri lifta i šest dućana sa tri teretna lifta, i palata duž cijele Zagrebačke ulice (brojevima 3, 5, 7, 9) i Bosanske (danas ulica Gavrila Principa) broj 16 sa trideset jednim stanom, sedam dućana i četiri teretna lifta.
Sav prihod od ovih imanja upravnik zadužbine Uroš Stajić je svakog mjeseca predavao upravi Beogradskog univerziteta, koja je zahvaljujući ovoj potpori štampala knjige i naučne studije, simpozijume i kongrese i istraživali u arhivama i bibliotekama najpoznatijih univerzitetskih centara.
Luka Ćelović je svoj život posvetio Beogradskoj zadruzi. Zalazeći u beogradske kafane, posmatrao je one što se kockaju pa bi onima što igraju u veliki novac već sutradan u Beogradskoj zadruzi bio otkazan kredit i vraćene udionice.
Bio je član glavnog odbora četničke organizacije, koji je osnovan 1902. godine, i koji je prikupljao novac za opremanje četa.
Pomagao je i Pjevačko društvo “Obilić” a hroničari kažu da je bilo pravo zadovoljstvo vidjeti Luku koji je obožavao pjesmu „Hej trubaču“.
Pogledajte video posvećen ovom srpskom dobrotvoru:
Hronograf
Ostavi komentar