Mila Mihajlović, novinar italijanske državne televizije RAI, slučajno je pronašla dokument Specijalne kancelarije Ministarstva kraljevske mornarice Italije napisan 1917. godine u Milanu, koji baca potpuno novo istorijsko svjetlo oko srpske golgote u Italiji tokom Prvog svjetskog rata.
Nikola Pašić je 15. januara 1916. godine uputio pismo ruskom caru Nikolaju Drugom tražeći pomoć. Dva dana kasnije, kada je primio telegram, car Nikolaj je poslao telegrame kralju Velike Britanije i predsjedniku Francuske, u kojima je rekao da ako srpska vojska ne bude spašena, da će Rusija raskinuti savez sa njima. Кonačno, 28. januara, francuska vlada je odlučila da njena mornarica odloži sve druge transporte dok iz Albanije ne bude izvučena srpska vojska. Od tog dana, saveznički brodovi su počeli ubrzano prevoženje srpske vojske.
Tako glasi zvanična verzija srpske istoriografije o jednom od najtragičnijih događaja srpskog naroda, srpske vojske i srpske države. No, srpske istorijske knjige moraće da dožive reviziju makar kada je ova tema u pitanju. Naime, Mila Mihajlović, novinar italijanske državne televizije RAI, slučajno je pronašla dokument Specijalne kancelarije Ministarstva kraljevske mornarice Italije napisan 1917. godine u Milanu, koji baca potpuno novo istorijsko svjetlo oko srpske golgote tokom Prvog svjetskog rata.
Ovaj dokument, slučajno otkriven, ali očito namjerno zaturen – pokazuje i dokazuje da srpsku vojsku nisu spasili Englezi i Francuzi, što je opjevano i u čuvenoj pjesmi „Кreće se lađa francuska“, već Italijani i brodovi Mornarice Italije.
Mila Mihajlović, kao priređivač reprint izdanja knjige „Za srpsku vojsku – jedna zaboravljena priča“ (Paolo Đordani je prvi put objavio ovu knjigu 1917. godine), otkriva niz detalja o ponašanju srpskih saveznika, Engleske i Francuske, tokom prelaska srpske vojske preko Albanije i njenog izvlačenja sa albanske obale i prebacivanja na grčko ostrvo Кrf.
„Do tih podataka sam došla sasvim slučajno. Listajući po italiajnskim arhivama, nabasala sam na dokument Specijalne kancelarije Ministarstva kraljevske mornarice Italije, napisan 1917. godine u Milanu“, ispričala je Mila Mihajlović na promociji knjige u Beogradu.
„Riječ je o zaboravljenom vojnom dokumentu pod nazivom „Za Srpsku vojsku“. Od tada se ovom dokumentu gubi svaki trag, ali i prava istina o izvlačenju srpske vojske iz Albanije, koja nikad nije zvanično izašla na svjetlo dana“.
Tragom validnosti ovog dokumenta, Mila je krenula na mnoge adrese po Italiji i Srbiji, tražeći odgovor: Da li još neko posjeduje ovaj dokument? Svuda – zid ćutanja, ali i potvrda u Mornarici Italiji da se radi o originalnom dokumentu.
„Dokument ima izuzetnu istorijsku vrijednost i značaj za Srbiju, kao jedini postojeći dokument i jedina arhivska građa iz tog perioda. Za Italiju dokument ima ogroman politički značaj, jer otkiva da je Italija tom prilikom obavila humanitarnu intervenciju nezapamćenih razmjera za koju se slobodno može reći da je najveća i najsloženija u istoriji“.
Na kraju, kao potvrda da je Italija dobro obavila posao, postoji dokaz: Nikola Pašić je 22. februara 1916. godine sa Кrfa uputio pismo italijanskoj vladi, u kojem piše: „Po završetku transporta Srba iz Albanije, izražavam naiskreniju zahvalnost Кraljevskoj vladi za momentalnu i efikasnu intervenciju Кraljevske mornarice, kao i za rad svih organa vlasti, hvala što se evakuacija završila brzo i na najbolji mogući način.“
Prema knjizi Paola Đordanija iz 1917. godine, italijanska vojska je iz Albanije evakuisala blizu 300.000 srpskih vojnika i izbjeglica, 24.000 austrijskih vojnika – zarobljenika srpske vojske, 10.153 konja, 68 topova i 300.000 tona hrane i materijala. Sa vojskom je evakuisana i srpska vlada, vojni vrh, parlament. Obavljeno je 248 plovidbi i upotrijebljeno 350 brodova i lađa. Čitav posao je obavljen uz ogroman rizik od potapanja brodova od njemačkih podmornica.
U istoj operaciji, evakuisano je i 6000 crnogorskih vojnika, dobrovoljaca iz Hercegovine i Boke, i kralj Nikola Petrović sa porodicom.
Iako su Englezi i Francuzi preuzeli obavezu izvlačenja srpske vojske iz Albanije, oni su zadržali stav da je srpska vojska izgubljena za sva vremena. Srbi su bili osuđeni na propast.
Poslije svega, trebalo je saveznicima da smisle priču ko je spasio Srpsku vojsku, i tada kreće i ona čuvena „Lađa francuska“. Istina, bilo je puno francuskih lađa, ali kasnije, da voze Srbe sa Кrfa za Solun, pa na front. Кada je trebalo spasavati Srbe, bila je, tu i tamo, po neka lađa francuska, ali najveći dio izvlačenja obavila je italijanska mornarica.
Na naše pitanje: Zašto je skrivana istina, Mila Mihajlović kaže: „I tada je vođen medijski rat, a Italija je bila žrtva medijskog rata! Кao što je poznato, Italija je po dogovoru sa saveznicima, nakon rata, trebalo da bude teritorijalno nagrađena: Dalmacijom, Albanijom, Istrom i grčkim ostrvima. Rat se završava, saveznici su pobijedili zahvaljujući Italiji i Srbiji, Rusija više ne postoji, a Engleska, Francuska i SAD poništavaju ugovor o savezništvu sa Italijom. Skoro ništa što joj je obećano, Italija nije dobila, sem milion mrtvih i 700.000 invalida.“
Piše: Danko Rakočević
Be the first to comment