Crkva Svetog Vasilija Ostroškog u Mišljenu je hram Srpske pravoslavne crkve koji pripada Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj i primorskoj. Nalazi se u selu Mišljenu kod Ljubinja Datum izgradnje nije poznat, ali se pretpostavlja da potiče iz doba Nemanjića. Prema nekim izvorima, u staroj crkvi je služio jeromonah Sveti Vasilije Ostroški oko 1660. godine. Crkva je proširena 1900. godine dobivši sadašnji izgled. Ozidana je od kamena i prekrivena pločom i zvonikom na preslicu i jednim zvonom. Oko crkve se nalaze groblje i nekropola od 43 mramora.
U Ljubinju i i Popovu još se prepričava među starijim stanovništvom legenda o Svetom Vasiliji kao surovom pravedniku. koja se odigrala upravo na Mišljenu
Vasilije je nekada bio sveštenik na Mišljenu, gde tamošnji svijet optuži njegovu rođaku da je nezakonito zanijela sa kaluđerom. Jednoga dana kada je krenuo na službu, Vasilije svrati do rođake i naredi joj da otrgne šal oko stomaka i prekrije, da izgleda kao trudna žena. Uze je pod ruku i prođe kroz čitavo selo, dok se narod iza kapija i prozora zlurado podsmehivao jer su se raširene glasine pokazale tačnim. Hram nikada nije bio puniji nego tog dana, kad Vasilije završi službu Božju, naredi devojci da izađe pred oltar i da se skine gola. Djevojka se pojavi u punoj ljepoti koju samo mladost može da nosi a Bog da stvori. Narod zanijemi sve utihnu i muk zavlada Božjim hramom. Tad povika Vasilije: „ Da Bog da, da ono mesto prepuklo, đe onaj stajao, ko je prvi iznio i potvorio.” Istog časa puče grčka ploča i u zemlju propade neki rade Mihić.
Slomljena ploča i danas postoji.”
Do danas su se na Mišljenu očuvala 43 stećka, prelomljenih ima nekoliko, pa ne znamo za koji od njih je vezana ova legenda. Ali neki od spomenika su i dalje lijepo očuvani i plijene ljepotom svoje izrade i ukrasa.
Spomenici su veoma bogato ukrašeni, a od ukrasa su najčešće heraldičke kompozicije štita i mača, scene lova na jelene, povorke srna, kola i borbe pešaka i konjanika, zatim bordure od povijene linije sa trolistovima i od kosih paralelnih linija između dve paralelne linije i motive rozete, krsta i polumeseca. Na osnovu ukrasa i tipa nadgrobnika, nekropola se može datirati u vreme od kraja 14. do 16. veka.
Istraživanja na Mišljenu obavljena su tokom 2011. godine, a tokom istih izvršeno je čišćenje, opis, fotografisanje i merenje ornamentisanih spomenika oko crkve Svetog Vasilija Ostroškog.
Oko pravoslavne crkve, posvećene Svetom Vasiliju Ostroškom, koja je obnovljena 1900. godine oko koje se nalazi i aktivno pravoslavno groblje (Samopjana, Budinčića i Đordana), nalazi se nekropola od 43 stećka. U ovoj nekropoli evidentirano je 36 sanduka, od kojih je 11 ukrašeno, 3 ploče od kojih je jedna ukrašena, 2 krsta, oba ukrašena, jedan ukrašen slemenjak i jedan ukrašen visoki sanduk. Svi stećci, sa neznatnim odstupanjima, orijentisani su pravcem istok-zapad. Procenat ukrašenosti nekropole iznosi 37%, što je izuzetan procenat i za nekropole ljubinjskog kraja, gde je Bešlagić na uzorku od 633 tada poznata spomenika izračunao procenat ukrašenosti od 17% Ukrasi koji se sreću na Mišljenu karakteristični su za ovaj deo Hercegovine i na osnovu njih, kao i na osnovu oblika određenih spomenika, može se pretpostaviti da je nekropola bila aktivna krajem 14, kao i kroz 15. i 16. vek.
Izvor: Naša Hercegovina
Be the first to comment