Danas je Sveti Ilija

Prorok Sveti Ilija rođen je 816. godine prije Hrista, u gradu Tesvitu, u plemenu Mojsijevog brata Arona. Njegovom ocu su se ukazali starci koji su plamenom povijali novorođeno dijete, pa je on oduvijek smatrao da će mu sin biti vatreni pobornik prave vjere.

Na jevrejskom jeziku Ilija znači „Snaga gospodnja“, pa se ovaj veliki starozavjetni prorok smatra jednim od najstrašnijih i najmoćnijih. Zbog toga se praznik Svetog Ilije Gromovnika proslavlja u našem narodu gotovo sa strahopoštovanjem, svake godine, 2. avgusta, kao najsilovitiji ognjeni svetac. Sveti Ilija je činio mnoga čuda i proricao razne događaje, predviđajući dolazak Isusa Hrista i nove vjere. Pošto je zbog svojih moći bio i prognan, dugo je boravio sam, u jednoj pećini, na planini Horiv, gdje mu je po predanju gavran donosio hranu, pa se veoma često takav motiv može vidjeti naslikan na freskama i ikonama. Smatra se da se Sveti Ilija pojavio i na planini Tavor, tokom Preobraženja Gospodnjeg i da će se prije drugog dolaska Hristovog na zemlju i on ponovo pojaviti. Pri kraju života on je za svog učenika i nasljednika odabrao Jeliseja, kome je ostavio svoj ogrtač i njime mu prenio proročke moći. Pred Jelisejevim očima, Sveti Ilija se po predanju uznio u nebo vatrenom kočijom, koju vuku vatreni konji u vihoru munja i gromova, pa se i to slika na freskama i ikonama. Pošto se uzdigao u nebo smatra se da je živ Svetac i oni koji ga praznuju kao krsnu slavu, na taj dan ne kuvaju žito. Od proslave ljetnjeg Svetog Aranđela Gavrila, 26. jula, do Svetog Ilije, ne radi se u polju i ne ulazi se u vinograde, da usjevi i loza ne bi stradali od paljevine i požara. Takođe se vjeruje da je on brat Svetom Panteliji i Ognjenoj Mariji, koja od njega krije, kada mu je rođendan, da u slavlju ne bi munjama i gromovima nekoga povrijedio.

Srpski narod mu je, prelazeći u hrišćanstvo, pripisao mnoge osobine boga Peruna, koji je vladao munjama i gromovima. Sva ova predanja imaju osnov i u vremenskim prilikama, uobičajenim za taj najsušniji i najtopliji period godine, početkom avgusta, kada su česte ljetnje oluje i vremenske nepogode, slične prilikama u kojima se po Bibliji nalazio i prorok Ilija. Mnoga mjesta u Srbiji praznuju Svetog Iliju kao zavjetni dan, obilježavajući praznik brojnim i raznovrsnim manifestacijama i saborima, a slave ga i brojne zanatlije (RTV mehaničari, električari…), kao svoju zanatsku slavu, jer ga smatraju zaštitnikom svojih vještina.

Ma području Hercegovine, a i u nekim drugim krajevima u narodu vlada vjerovanje da se na taj dan ne valja kupati u rijekama, jezerima i morima.