„…A ruku na srce, ja bih volio da ovog naroda i nema!“ – reče Petar Božović u kultnom filmu „U ime naroda“, glumeći policijskog činovnika, lokalnog moćnika. „Vala, kako se situacija razvija, ja mislim da će ti se želja i ispuniti“.
Ovi zabrinjavajući podaci navedeni su u studiji profesora i demografa Steve Pašalića i studenata Pedagoškog fakulteta u Bijeljini, do kojih su došli na osnovu podataka popisa stanovništva iz 2013, a koje je Republički zavod za statistiku objavio krajem decembra prošle godine.
Najviše opština koje demografski izumiru ima u banjalučkoj i trebinjsko-fočanskoj regiji, a najmanje ih je u dobojsko-bijeljinskoj. Svega tri lokalne zajednice u RS, Banjaluka, Istočna Ilidža i Istočno Novo Sarajevo su demografski progresivna područja, dok su demografski stabilni Trebinje, Pale, Zvornik i Laktaši.
– Do rezultata smo došli računanjem indeksa demografskih resursa (Id) koji predstavlja zbir niza prethodnih podataka poput indeksa obrazovanosti, rađanja, starenja i drugih – pojasnio je Pašalić dodavši da veliki broj opština ima mali Id što vodi ka nestanku stanovništva.
Istakao je da je najgora situacija u malim opštinama koje su isključivo imigracione, jer njihovo stanovništvo odlazi u veće gradove trbuhom za kruhom.
– U tim opštinama ostala je starija populacija, smanjeno je rađanje i nema reprodukcije. Ti podaci se negativno održavaju i na ekonomiju, jer ko će ulagati u opštine u kojima nema ko da radi – kaže Pašalić.
Dodao je da je najveće iznenađenje Bijeljina, za koju je statistika pokazala da predstavlja demografski oslabljeno područje, iako se godinama smatralo da je grad prosperiteta.
– Znali smo da Bijeljina ima rast broja stanovnika, što je uzrokovano migracijom tokom rata, ali se pokazalo da je njeno stanovništvo u prosjeku staro 41 godinu. Ima i nekoliko fakulteta, ali vrlo nizak indeks obrazovanosti, što znači da je većina studenata iz drugih opština – rekao je Pašalić.
Jedna od opština sa negativnim indeksom društvenih resursa je Kalinovik, čiji je najveći problem nepovoljna starosna struktura i mali broj beba, tvrdi načelnica ove opštine Mileva Komlenović, koja ističe da je stanje alarmantno, ali ništa gore nego u drugim dijelovima RS.
– Smatram da smo kao narod generalno u problemu jer je nerađanje djece sve izraženije, a tu činjenicu guramo pod tepih. Čovjek se otuđio, malo se sklapa brakova i sve je prisutniji trend da se porodice sa oba zaposlena roditelja opredjeljuju za jedno dijete – rekla je Komlenovićeva.
Iako sprovode niz pronatalitetnih mjera, poput davanja nadoknada za prvorođeno dijete, za sklapanje braka, u Kalinoviku je lani rođeno svega 12 beba.
– Dajemo i novac za vantjelesnu oplodnju, ali zahtjeva nema – navela je Komlenovićeva.
Načelnik opštine Derventa Milorad Simić smatra da problem leži u činjenici da se rađa sve manje djece.
– Opština radi sve što može, za svako treće i naredno dijete izdvajamo 600 KM, za blizance 2.000, a za trojke 3.000 maraka. Stipendiramo sve naše studente na državnim fakultetima, imamo malo stopu nezaposlenosti, nosimo 12 odsto izvoza RS, ali opet se djeca slabo rađaju – rekao je Simić.
Opštine sa najmanjim indeksom demografskih resursa (Id)
Opštine Id
Istočni Drvar – 0
Istočni Mostar – 0
Kupres – 0,63
Pelagićevo – 1,36
Krupa na Uni – 1,80
Kalinovik – 2,87
Derventa – 5,49
Oštra Luka – 6,55
Lopare – 6,88
Trnovo – 8,88
Broj lokalnih zajednica sa najmanjim Id-om po regijama
Regija Broj opština
Banjalučka – 7
Dobojsko-bijeljinska – 3
Zvorničko-istočnosarajevska – 4
Trebinjsko-fočanska – 5
Izvor: Glas Srpske
Ostavi komentar